 |
Dwingeloo, 25 April 2006
ASTRON MAAKT LASER GESTUURDE TELESCOOP
Tijdens
het waarnemen met grote telescopen wordt de beeldscherpte continu
beïnvloed door de turbulentie (denk aan de trillende lucht boven een weg).
Het scheidend vermogen van deze grote instrumenten is dan eigenlijk niet
beter dan een amateur telescoop van 20 á 30 cm diameter. Door gebruik te
maken van nieuwe technieken is het echter mogelijk grote telescopen "beter
te laten zien". Dit gebeurt door in een fractie van een seconde de door de
lucht veroorzaakte beeldverstoring te meten en deze verstoring door middel
van uitgekiende computerberekeningen en een dunne deformeerbare spiegel
'real time' te corrigeren, de zogenaamde Adaptieve Optiek. Voorwaarde is
dan wel dat er vlak bij het geobserveerde object een vrij heldere ster
aanwezig is die als referentiebron kan dienen. Het licht van deze ster
wordt gebruikt om de verstoringen van de atmosfeer te meten en maakt
daardoor correcties mogelijk.
Helaas is echter maar bij ongeveer 5% van de objecten
die men wil waarnemen een ster met voldoende helderheid aanwezig die als
'volgster' kan dienen. Daarom is de Beam Launch Telescope (BLT) ontwikkeld
die een sterke laserbundel projecteert op een hoogte van zo'n 20 km en
deel uitmaakt van de grote telescoop. De laserstraal vormt zo
“kunst-volgster” die via de hoofdtelescoop gebruikt wordt om de
beeldverstoringen te meten en te corrigeren, en zodoende veel scherpere
opnamen te maken dan voorheen mogelijk was.
Aan het optisch en
mechanisch ontwerp van deze BLT worden zeer hoge eisen gesteld. Ondanks de
complexe technische en optische uitdagingen is de ontwikkeling (en de
bouw) van het instrument in zeer korte tijd gerealiseerd, dit door de
intensieve en creatieve samenwerking tussen de partners. Op 29 maart is
het instrument verscheept naar La Palma, waar het in april zal worden
geïnstalleerd.
ASTRON bedenkt en
maakt instrumenten waarmee wetenschappers baanbrekende ontdekkingen doen.
ASTRON exploiteert eigen waarneemfaciliteiten van wereldklasse zoals de
bekende Synthese Radio Telescoop in Westerbork en is bedenker en
uitvoerder van LOFAR; het grootste sensornetwerk ter wereld met
toepassingen in de geofysica, astronomie en de landbouw. Het technisch
laboratorium van ASTRON ontwikkelt en vervaardigt hoogtechnologische
instrumentatie voor optische telescopen, radiotelescopen en zelfs
ruimtetelescopen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie:
ASTRON
Frederiek Westra van Hotlhe, pr manager, holthe@astron.nl
Plaatjes: 
